Juantxo EGAÑA

Arroizko urmaela, 1905eko ekainean

(VICTORINO AOIZ Y DEL FRAGO. NAFARROAKO ERREGE ARTXIBO OROKORRA)

1905eko ekainaren 17an, Victorino Aoiz y del Fragok Arroizko (Nafarroa) urmaelaren argazki hau egin zuen. Kanpotik hartutako irudian, putzu nagusian lanean ari den gizon talde bat agertzen da, bizilagun batzuk baltsa barrutik lanak ikusten ari diren bitartean. Atzealdean, San Salbador elizaren dorrea nabarmentzen da. Mende batzuk lehenago eraiki zuten putzua, biztanleei eragiten zien ur-eskasiari aurre egiteko. Bere helburua Zarramonza menditik jaisten zen euri-ura biltzea zen, milaka litroko edukierarekin, Nafarroako herri honetako biztanleentzat ezinbesteko baliabide bihurtuz.

Irudiaren egilea, Victorino Aoiz y del Frago, XIX. mendearen erdialdean jaio zen Arroizen (Nafarroa), prokuradore gisa jardun zuen, eta Iruñeko Prokuradoreen Elkargoko dekano izatera iritsi zen. Bere ondarea, irudi batzuetan ez ezik, denboraren joanean bizirik iraun duten bi eskuizkributan ere islatu zen: “Problemas de Ajedrez” (1887) eta “Ojos” (1881), Arroiz inguruko koplen bilduma.