Arrakastaz hil

Gero eta deigarriagoa egiten zait demografiak orain pizten duen interesa. Ordezkapen handiko profetetatik hasi eta banku zentraletako gobernadoreetaraino, mundu guztia dago kezkatuta hazkunde begetatiboarekin. Baina arrazoia ez dago argi lehen begiratuan. Mutikoa nintzenean, munduan 3.500 milioi pertsona zeuden, eta urteko hazkundea %2 ingurukoa zen. Orduan, nazioarteko erakundeek etengabe hitz egiten zuten gainpopulazioaren arriskuez. Gaur egun askoz gehiago gara, 8.200 milioi (2,3 aldiz gehiago), baina orain kezkagarria da urteko hazkundea biztanleriaren %1era ez iristea (%0,85). Bizitzaren paradoxak.

Gakoa, beharbada, dena kapitalaren arabera neurtzean datza. Biztanleria oso azkar hazten bada, kapitala ez dago esponentzialki handitzen den eskaerari erantzuteko moduan. Baina, orain bezala, gutxi hazten bada, kapitalak hazkundearen eragileetako bat galtzen du: biztanleria gelditu edo murrizten bada, eskariak ere behera egingo du, eta horrekin batera, hazkunde ekonomikoak ere bai, kapitala besterik ez baita. Kapitala gauza guztien neurri bihurtu da.

Beste definizio batzuen artean, Marxek kapitala etengabe hazten ari den balio gisa definitu zuen. Eta handitzeak gainbalioa gehiago metatzea esan nahi du. Hori izan da globalizazioan arrakasta izan duten politika guztien arrazoi nagusia: kapitalaren hazkundea maximizatzea, hau da, etekina maximizatzea.

Baina hainbeste estutu dute dena, ezen lehertu egin baita azkenean. Hainbeste esplotatu dute jendea prekaritatearekin, pribatizazioekin eta murrizketa sozialekin, ezen familiek erreakzionatu duten seme-alaben kopurua murriztuz. Hainbeste esplotatu dituzte enpresak deslokalizatuz, ezen desegin dituzten. Ekoizpen prozesuaren irabazi handiko faseekin geratu dira, baina orain ez dago industriarik. Eta industriarik gabe, berrikuntzarako gaitasun gutxi. Gainera, kontrolak eta aurrezpenak segurtasunari eragin dio, Boeingi gertatu zaion bezala. Kapitalari mugak irekitzeak (bakoitza bere etxean eta kapitala guztienean) Hego Globalaren aberastasunen erauzketa bizkortu du, eta horren erreakzioa haren seme-alabak Ipar Globalera bidaltzea izan da, haien lurrean perspektibarik ez dagoelako.

Ingurumenaren esplotazio basatiak berotze globala eta biodibertsitatearen galera ekarri du, hondamendi handiekin mehatxatzen duena. Kapitalaren garaipena, bere nagusitasuna, hain handia izan da, non eztabaidak itzali eta kritikak isilaraztea lortu duen. Urte luzez kapitalaren logikatik kanpo, ez zen ezer geratzen. Eta pentsamendu bakar horrek jendea akitu du, eta orain jendea iruzurtien atzetik doa; ez dute onurarik aterako, baina gutxienez dibertitu egiten dira.

Europan dena hondatzen ari da, baina ez Txina aurreratzen ari delako, horregatik ere bai, baizik eta dena agortu arte esplotatu dugulako: jendea, industria, ingurumena, Hego Globala, erakunde politikoak. Okerrena da Europako eliteak irtenbide bakarra ikusten duela: gerra. NATOk Ukrainako gerra mundu gerra bihurtu zuen herrialde guztiak bi aldeetako batean kokatu nahian. Eta haren atzetik beste batzuk etorri dira: Israelen genozidioa Palestinan, Iranen aurkakoa, Kongon, Kaxmirren, Thailandian eta Kanputxean, eta laster Venezuelan. Dagoeneko suntsitu dituzte nazioarteko erakundeak, eta orain beste guztia suntsitzen saiatzen ari dira.

Mendebaldea arrakastaz hiltzen ari da. Globalizazio neoliberalak dena esplotatu du mugarik gabe, eta ekonomiaren, gizartearen, erakunde politikoen eta naturaren oinarriak ahuldu ditu. Etekinak maximizatzeak bizitzaren oinarriak hiltzen ditu. •