GAUR8

Valentina Terexkova, espaziora bidaiatu zuen lehen emakumea

1963ko ekainaren 16an, gaur 62 urte, Valentina Terexkova errusiarrak mugarri bat ezarri zuen: espaziora bidaiatu zuen lehen emakumea bihurtu zen. Oraingoz, espazioko misio bat bakarka egin duen emakume bakarra izaten jarraitzen du.

Valentina Terexkova, espaziora bidaiatu zuen lehen emakumea.
Valentina Terexkova, espaziora bidaiatu zuen lehen emakumea. (Alexander Mokletsov / CC-BY-SA 3.0)

Valentina Vladimirovna Terexkova (Maslennikovo, Errusia, 1937) kosmonauta, ingeniaria eta politikaria espaziora joan zen lehen emakumea izan zen gaur bezalako egun batean, duela 62 urte. Laurehun izangai baino gehiagoren eta bost finalisten artean aukeratua izan zen 1963ko ekainaren 16an jaurtitako Vostok 6 probatzeko. 48 orbita osatu zituen Lurraren inguruan, hiru egunetan, Lurretik kanpo. Bakarka espazioko misio bat egin duen emakume bakarra izaten jarraitzen du.

Protagonistak berak geroago onartu zuenez, hegaldia ez zen espero zitekeen bezain gozagarria izan. Bidaiaren hiru egunetan, Terexkovak goragale eta buruko min handiak izan zituen, eta horiek ez zioten eragotzi ontziko egunerokoa egunean izatea eta misioaren xehetasun guztiak betetzea. Gainera, akatsa gertatu zen ibilbidearen programazioan, eta berak aldatu egin behar izan zuen ontzia Lurretik ez urruntzeko eta aurreikusita zegoen bezala itzultzeko.

Lurrari 48 bira eman eta 70 ordu baino gehiagoko hegaldia egin ondoren, 1963ko ekainaren 19an Terexkovak hegaldi-kapsula utzi eta 6.000 metroko altueratik Karagandan (Kazakhstan) oinak jarri arteko jausgailu-jaitsiera amaitu zuen. Espazioko aeronautikako legenda bihurtu zen.

Kosmonauta gisa errekrutatu aurretik, ehungintzan eta paraxutista amateurretan lan egiten zuen Terexkova langileak (parakaidismoarekin izandako esperientzia hori erabakigarria izan zen hautagai izateko). Kosmonauten Kidegoan sartzeko, Terexkova Aireko Indar Sobietarren ohorezko kide egin zuten, eta espaziora hegan egin zuen lehen zibila izan zen. 1969an kosmonauta femeninoen lehen taldea desegin ondoren, Sobietar Batasuneko Alderdi Komunistako kide nabarmena izan zen, eta hainbat bulego politikotan parte hartu zuen. Politikan ibilbide aktiboa izaten jarraitzen du eta Errusian sonatua da. 2014ko Sotxiko Joko Olinpikoen hasiera-ekitaldian, bandera olinpikoa eraman zuen.