GAUR8

60 urte bete ditu gaur Gotzone Sestorain nekazari feministak

Gaurko egunez bete ditu 60 urte Gotzone Sestorainek, Leitzako nekazari eta gaztagileak. Duela lau urte hartu zuen familiako baserriaren ardura, amaren eta anaiaren jakinduria oinarri hartuta. Emakumeek lehen lerroan jarraitzea eta ereduzko baserri txikiak defendatzea du helburu.

Gotzone Sestorain, 2017an.
Gotzone Sestorain, 2017an. (Jagoba MANTEROLA | FOKU)

1965eko irailaren 26an jaio zen Leitzan Gotzone Sestorain, gaur egun nekazari eta gaztagile lanetan dabilena. Bere bizitzako lehen urteetan artzain eta gaztagile lanetan aritutako amak utzitako jakinduria izan du oinarri, eta familiako baserriaren ardura hartzea erabaki zuen duela urte batzuk, eraikuntza sektorean lanean aritu ondoren. Ama erretiratu zenean eta bera langabezia egoeran zegoenean, anaiak proposatu zion baserriko ardura elkarrekin hartzea.

Haurrak zirela ikusi dute etxean nola egiten ziren gaztak eta nola kudeatzen ziren ardiak. Orain, Gotzonek gaztagintza eta salmenta lanak daramatza aurrera, eta anaiak artzain lanak. Etxeko baratzea ere lantzen dute eta ia guztiz autosufizienteak dira. Gazta egiteko euren ardiek emandako esnea erabiltzen dute, baita axuriaren gatzagi naturala ere, eta nahiz eta prozesuaren parte bat mekanizatuta egon, artisau lana ezinbestekoa da oraindik.

Gorritz izeneko gaztak etxean eta azokan saltzen dituzte, eta urtero 3.200 inguru ekoizten dituzte. Axuriak ere amaren esnearekin hazten dituzte, baina haien salmenta zailagoa dela onartu behar izan du.

Gotzonek argi dauka azken hamarkadetan baserrien gainbehera etengabea izan dela Leitzan eta inguruetan. Duela 45 urte 40 bat baserri zeuden herrian; gaur egun, zortzik baino ez dute bizimodua osorik nekazaritzatik ateratzen. Hala ere, emakumeek presentzia handia dute sektorean: Leitzako baserritar aktiboen gehiengoa emakumea da, 40 urtetik gorakoak, oro har.

Baserrian emakumeek historikoki motorra izan direla uste du Gotzonek, baina sarri itzalean geratu direla. Orain, emakumeak lehen lerroan daude eta eredu txikiaren aldeko apustu garbia egiten ari dira. Haren bizitza eta lana horren isla dira.